ŚW. KOSMA I ŚW. DAMIAN, lekarze, męczennicy, +303
26 września – Wspomnienie:

– gr. kosmos (świat) i Damianus (pogromca). Pochodzili z Arabii. Byli braćmi – wedle legendy – lekarzami. Leczyli nie oczekując zapłaty.

Zgodnie z legendą dotyczącą życia świętych Kosmy i Damiana , ci dwaj bracia lekarze pochodzący z Arabii mieli kiedyś pomóc pewnemu diakonowi imieniem Wincenty. Pewnego dnia diakon lokalnego kościoła Wincenty zjawił się w ich klinice. Grot strzały utkwił w jego nodze, tak, że noga się zakaziła i pojawiła się gangrena. Święci doktorzy spojrzeli na nogę diakona i stwierdzili, że leczenie jej byłoby bezużyteczne. Powiedzieli mu, by udał się do kościoła i modlił się o dobrą śmierć. Diakon Wincenty ich posłuchał. Gdy się modlił zapadł w sen. Tymczasem święci bracia Kosma i Damian zostali nawiedzeni przez anioła, który powiedział im, że mają się udać do kościoła i amputować nogę z ciała przygotowanego do pogrzebu, następnie amputować nogę diakona, który zapadł w sen modląc się i dołączyć nogę od zmarłego żywemu. Wincenty miał się następnie obudzić z dwoma już zdrowymi nogami. Pacjent i święci lekarze następnie uczcili Pana.

Św. Kosma i Damian ponieśli śmierć męczeńską w Kyrrhos, w Syrii. Ku ich czci wystawiono wspaniałą bazylikę, która aż do przyjścia Arabów, a potem Turków była miejscem licznych pielgrzymek z całej okolicy. Stąd kult ich rozszedł się po całym Kościele – tak na Wschodzie, jak i na Zachodzie.

Według najstarszego opisu ich męki obaj byli braćmi. Pochodzili z Arabii. Stąd udali się do Syrii, a potem do Cylicji w Małej Azji, by doskonalić się w sztuce lekarskiej. Zamieszkali w Egei, w mieście Cylicji. Okazywali szczególną dobroć wobec ubogich, gdyż leczyli ich darmo. Kiedy wybuchło prześladowanie za panowania Dioklecjana, zostali obaj bracia jako chrześcijanie aresztowani przez namiestnika Cylicji. Kiedy torturami nie zdołano ich zmusić do wyparcia się wiary, ścięto ich mieczem.

Papież św. Symmach (+ 514) ku czci braci św. Kosmy i Damiana wystawił w pobliżu bazyliki Matki Bożej Większej kaplicę. Rozbudował ją papież św. Feliks IV (526-530), która niebawem stała się ulubionym sanktuarium Rzymu. Ku czci tych Świętych wystawiono również w Rzymie dwa klasztory. Szczególnym nabożeństwem do dwóch braci lekarzy wyróżniał się cesarz Justyn I (517-527), który wystawił ku ich czci w Konstantynopolu dwie świątynie. Cesarz Justynian (527-565) wyznał, że ich pośrednictwu zawdzięcza wyzdrowienie. Swoją popularność zawdzięczali obaj Święci przekonaniu, że skoro za życia jako lekarze poświęcili się leczeniu dolegliwości ciała, to tym więcej są potężni w tej sprawie przed tronem Boga. Obaj bracia mieli swoje sanktuaria: w Rzymie, w Konstantynopolu, w Edessie, a przede wszystkim w Kyrrhos.

Znaczne relikwie obu braci znajdują się w kościele pod ich wezwaniem w Rzymie, jak też w katedrze w Amalfi.

Święci Kosmo i Damianie lekarze,  nie oczekujący zapłaty – Módlcie się za nami!